Qumështi është një ushqim i rëndësishëm që ka qenë pjesë e konsumit të njerëzve për mijëra vjet. Ky burim i rëndësishëm ofron lëndë ushqyese thelbësore si proteina, kalciumi dhe vitamina që janë të nevojshme për të mbajtur shëndetin e mirë.
Në bazë të faktorëve si traditat kulturore, disponueshmëria dhe zgjedhjet e stilit të jetesës, konsumi i qumështit ndryshon shumë në vende dhe rajone. Analiza e modeles së konsumit të qumështit mund të ofrojë informacione mbi dietën dhe shëndetin e popullatave në të gjithë botën. Ne do të shqyrtojmë konsumin e qumështit për frymë në çdo vend, duke analizuar variacionet dhe tendencat gjatë kohës.
Pirja e qumështit ka shumë përfitime. Qumështi përmban sasinë e nevojshme të kalciumit për të forcuar dhëmbët dhe eshtrat dhe për të mbajtur shëndetin e tyre. Është e rëndësishme të pimë qumësht çdo ditë për të parandaluar probleme të ndryshme shëndetësore si ato të kockave dhe dhëmbëve.
Përveç kësaj, qumështi siguron lëndë ushqyese të rëndësishme si vitamina A, vitamina D (në produktet e pasura me vitaminë D), riboflavina, fosfori, vitamina B12, zinki, kaliu, kolina dhe magnezi. Studimet kanë treguar se konsumimi i rregullt i qumështit nga gratë ndihmon në reduktimin e osteoartritit të gjurit dhe inflamacionit të kyçeve. Qumështi gjithashtu mund të ndihmojë në humbjen e peshës dhe parandalimin e shtimit të peshës.
Këtu janë 5 vendet kryesore me konsumin më të lartë të qumështit për frymë (sipas të dhënave të vitit 2020):
Mali i Zi
Mali i Zi renditet si vendi i parë sipas konsumit të qumështit për frymë, me një mesatare prej 338.01 kg/frymë. Në vitin 2021, prodhimi i qumështit në Mali të Zi ishte 173,409 ton. Çmimi i 1 litër qumësht në Mali të Zi është 1.27 dollarë.
Shqipëria
Shqipëria renditet si vendi i dytë për sa i përket konsumit të qumështit për frymë, me një mesatare prej 297.90 kg/frymë. Në vitin 2021, prodhimi i qumështit në Shqipëri ishte 1,013,033 ton. Çmimi i 1 litër qumësht në Shqipëri është 1.52 dollarë.
Industria e qumështit në Shqipëri dallohet për numrin e konsiderueshëm të prodhuesve të vegjël të qumështit. Rreth 210,000 prona bujqësore prodhojnë qumësht nga lopët, shumica prej tyre kanë më pak se pesë lopë.
Në Shqipëri, produktet e qumështit janë të njohura dhe të preferuara. Jogurti, djathi, qumështi dhe gjalpi janë produkte popullore të qumështit.
Zvicra
Zvicra renditet si vendi i tretë për sa i përket konsumit të qumështit për frymë, me një mesatare prej 292.88 kg/frymë. Në vitin 2021, prodhimi i qumështit në Zvicër ishte 3,840,200 ton. Çmimi i 1 litër qumësht në Zvicër është 1.83 dollarë.
Kazakistan
Kazakhstani renditet si vendi i katërt për sa i përket konsumit të qumështit për frymë, me një mesatare prej 283.15 kg/frymë. Në vitin 2021, prodhimi i qumështit në Kazakistan ishte 6,247,200 ton. Çmimi i 1 litër qumësht në Kazakistan është 1.07 dollarë.
Estonia
Estonia renditet si vendi i pestë për sa i përket konsumit të qumështit për frymë, me një mesatare prej 280.15 kg/frymë. Në vitin 2021, prodhimi i qumështit në Estoni ishte 839,400 ton. Çmimi i 1 litër qumësht në Estoni është 1.03 dollarë. Qumështi me përmbajtje yndyre 2.5% është lloji më i shpeshtë i qumështit të pijshëm në Estoni.