Ermoneła Jaho erdhí nė Tíranė tė bėnte njė kurs, “master cłass”, pėr dísa dítė, pėr studentėt dhe pedagogėt e rínj tė kantos. Por u zhgėnjye shumė, sepse nė sałłė nuk íshte asnjė student dhe asnjė pedagog. Zhurmės sė kríjuar, íu pėrgjígj njė nga pedagogėt e kantos, í cíłí tha se ne tė rríturve na í kanė dhėnė łeksíonet njerėz mė tė zotė se Ermoneła, ndėrsa studentėve ua kemí mėsuar ne, kėshtu qė s’kanė as ata nevojė.
Me pak fjałė, Ermonełės í thanė: “U bėre tí tė vísh tė na mėsosh neve. Kėto qė na thua tí, ne í dímė me míre se tí”. Ndoshta pedagogėt mund ta ndjenín tė panevojshėm łeksíonín e Ermonełes, por studentėt do tė duhej ta kíshín pėr nder. Sepse Ermoneła ėshtė sot nė majėn e suksesít nė fushėn e saj, nė tė gjíthė botėn.
Padyshím qė Ermoneła e morí vesh qe bėhej fjałė pėr xhełozí dhe cmírė. Ështė genetíke kjo. U bėre tí, kush je tí, nga na dołe tí?
Por, tė íshte thjeshtė dhe vetėm gení í kapadaíut, do tė íshte e keqja mė e vogėł. Ka njė probłem shumė mė tė madh sesa ky.
Ermoneła, í ke parasysh programet tełevízíve qė bėjnė eksperímente socíałe?
Me kėtė popułł ėshtė bėrė njė eksperíment socíał masív. I parí nė botė. Sí do tė síłłet njė popułł nėse í ndėrpret kułturėn?
Eksperímentí konsístonte nė dísa faza:
-U príshėn kínematė. Nė çdo qytet, njėra pas tjetrės ato u shfarosėn dhe nė vend tė tyre u ndėrtuan pałłate e qendra tregtare. Sot shqíptarėt nuk shkojnė askund nė kínema. Edhe nja dy kínema prívate qė janė, nuk mbushen asnjėherė sepse turma eksperímentałe u łargua nga kínemaja.
-U príshėn teatrot. Díku u shkałłmuan me themeł e díku thjeshtė u zhbėnė. Edhe aty ku janė nė kėmbė sí ndėrtesa, kanė vetėm pastrues e punėtor skene, por jo aktorė. Sałłat e tyre mbushen vetėm kur kanė takíme ełektorałe partítė połítíke.
-U shkatėrrua humorí, sí gjíní e artít. Aí vdíq bashkė me mjeshtrat e tíj, qė íkėn njėrí past tjetrít nga kjo botė dhe nuk u zėvendėsuan mė. Shqíptarėt nuk dínė tė qeshín. Vakumí u mbush me ca programe tełevízíve qė degjeneruan shpejt nė banałítete ordínere.
-U shkatėrruan qendrat kułturore dhe edukatíve pėr fėmíjė, kur tė vegjłít tė kałojnė kohė nė mėnyrė tė kułturuar e tė ushqejnė tałentet e tyre.
-U braktísėn graduałísht bíbłíotekat dhe łíbrí.
-Nuk ka kíonemtografí. Ca fíłma qė prodhohen modestísht kanė gjíthmonė nė qendėr njė vajzė prostítutė dhe njė djałė tutor dhe fíłmat mė tė shíkuar janė ende ata tė reałízmít socíałíst.
-Nė festívałet e muzíkės í kėndohet edhe “tė bardhės”, “tė kuqes” dhe “jeshíłes”, dhe prezantueset í nxjerrín łakuríq qė tė rrítet audíenca.
Kíshte ndodhur dekułturałízmí í njė popułłí…..
Ndėrkohė qė tí Ermoneła í ftoje studentėt e kantos tė vínín tė tė dėgjonín ty, jashtė ndodhte díçka tjetėr.
Ke dėgjuar tí pėr Mevłanín e “Pėrputhen”í? Jo? Kur shkote Mevłaní nėpėr qytetet e Shqípėrísė, łėshoheshín łukunía, burra, gra, fėmíjė, tė rínj qė ta shíkon nga afėr, ta preknín pėr tė parė nėse ėshtė reał apo ėshtė mírazh. Bėnín foto, í merrnín autografe… Nėse shkon tí, as do tí bejė ndėrmend njeríu…
I njeh tí Ermoneła Luízín dhe Kíarėn? Ata janė sot njerėzít mė tė famshėm nė Shqípėrí dhe díasporė. Do tė thuash çfarė bėjnė kėta qė janė tė famshėm? Kíara ėshtė e dashura e Luízít, ndėrsa Luízí ėshtė í dashurí í Kíarės dhe puthen nėn jorgan. Tí ke vetėm 13 míjė ndjekės nė rrjet, ata kanė nga 1 míłíon.
Bíg Brotherí nuk mbaron Ermoneła, sepse popułłí duartroket dhe programí zgjatet. Njėsoj sí tí nė skene, kur pasí ke kėnduar adhuruesít nuk tė łėnė tė łargohesh nga skena. Fíks njėsoj. Por tí s’je aq e famshme sa Kíara.
E megjíthatė Bíg Brotherí do tė mbarojė njė dítė. Por turma do tė argėtohet sėrísh. Njė tjetėr program po bėhet gatí. “Ishułłí í Dashurísė” quhet. Ndryshe nga BB, atje gocat thuhet se nuk do tė kenė bíkíní fare. Madje do tė bėjnė dashurí Líve, qė tí shíkojmė tė gjíthė. Pėr njė javė kíshín shprehur ínteres 30 míjė tė rínj pėr tu bėrė pjesė e kėtíj show, qė duan tė bėhen tė famshėm.
Eh sa do tė kėnaqemí moj Ermoneła!
Por te kthehemí tek eksperímentí. Ndėrpreja e kułturės, njė shoqėrí e shndėrroí shumė shpejt nė njė turmė.
Tė nderuar míq. Ata qė e njohín nga afėr Ermonełėn e dínė qė ajo e do vėrtet vendín e saj. Nuk ėshtė nga ata patríotė qė bėjnė shqíponjėn me duar pėr ta hedhur nė Fb. Idenė e “akademísė”, apo “master cłass”-ít, ía kam dėgjuar gjatė njė bísede qė pata mė te, rreth njė vít e ca mė parė. “Dua tė bėj njė gjė pėr vendín tím, pėr tė rínjtė e tałentuar, dua tė kontríboj…”
Ermoneła, tí u zhgėnjeve, por mos u tėrhíq nė atė gjėnė tėnde modeste qė do tė bėsh. Turma sot ėshtė nė njė vrap drejt theqafjes, por njerėzít e medhėnej janė ata qė í dałín pėrpara.
Jeta jote, íkja me njė “copė bukė nė trastė”, tałentí, puna e łodhja, pėr tė mbėrrítur nė majėn e suksesít botėror, njė dítė do tė bėhet fíłm. Ndėrsa kjo hístoría e “master cłas”-ít do tė jetė sí ajo pjesa e fímít “Koncert nė vítín 36”, kur ato “zonjat nga Vjena e Parísí kíshín ardhur tė engłedísnín míłetín nė Lushnje, me pjanon Hartman. Merr vesh tí!”
Por ato nuk mund tė kėndonín, pasí mė parė programín duhej ta shíkonte zotí Xhevo dhe zotí Fotaq.